Gemeenten moeten steeds vaker opdraaien voor uitvaarten, omdat er geen nabestaanden zijn die dat wíllen of kúnnen regelen. In de afgelopen vijf jaar is dat met een kwart toegenomen. Veel gemeenten zien de groeiende eenzaamheid, armoede en familieruzies als belangrijkste oorzaken. Dat blijkt uit gegevens van bijna 190 gemeenten die het AD opvroeg.
Een gemeente is wettelijk verplicht de uitvaart te regelen en betalen als een overledene geen nabestaanden heeft of als er niemand is die dat wil doen. Bijna 190 gemeenten leverden op verzoek van het AD cijfers over de gemeentelijke uitvaarten.
Van hen hebben er 118 een compleet overzicht over de laatste vijf jaar. Daaruit blijkt een flinke stijging: van 718 gemeentelijke uitvaarten in 2019, naar 894 vorig jaar. In totaal waren er ruim 4400 uitvaarten in die periode. In 2024 organiseerden deze gemeenten tot nu toe ruim 660 begrafenissen of crematies.
In Eindhoven, Zwolle, Drechtsteden, Venlo, Hilversum en Leiden gaat het van 2019 tot en met 2023 om bijna een verdubbeling van het aantal uitvaarten. In Terneuzen waren het er vorig jaar 13, ruim drie keer zoveel als in 2019. In Alkmaar steeg in diezelfde periode het aantal zelfs van 8 naar 27. ,,Veel mensen hebben geen uitvaartverzekering’’, aldus een woordvoerder namens de Drechtsteden. ,,We vermoeden dat toenemende eenzaamheid en sociaal isolement daar een rol in spelen.’’
Veel gemeenten zien steeds vaker dat families gebrouilleerd zijn geraakt of dat de overledene of nabestaanden geen geld hebben voor een uitvaart. Nabestaanden zijn bang dat ze met de schulden van de overledene worden opgezadeld. ,,Het betreft vaak families die door conflicten uit elkaar zijn gevallen’’, laat de gemeente Eindhoven weten. ,,De onderlinge relaties zijn zo verstoord dat familieleden niet langer bereid zijn de verantwoordelijkheid voor de uitvaart op zich te nemen.’’
De verschillen zijn groot tussen kleinere gemeenten, waarvan sommigen nog nooit een uitvaart hoefden te regelen, en de grote steden die er soms meer dan 200 in een jaar hebben. Den Haag regelde vorig jaar 171 uitvaarten, maar daar daalt het aantal sinds corona. Rotterdam heeft er jaarlijks tussen de 120 en 150, met een uitschieter naar 156 in 2022, maar de teller dit jaar staat tot nu toe op 86. In Utrecht blijft het aantal stabiel rond de 30 uitvaarten.
Die uitvaarten kosten gemeenten gemiddeld tussen de 2000 en 3500 euro. Ze proberen de kosten te verhalen op nabestaanden, als die er zijn, of op geld en goederen van een overledene.
